Εκδότης : Εταιρεία Κερκυραϊκών Σπουδών, οδός Αρσενίου - Κέρκυρα

Γενική Επιμέλεια εκδόσεως: Κώστας Δαφνής

Μεταγραφή – Μετάφρασις κειμένων: Γεωργ. Πλουμίδης – Αριστείδης Στεργέλης

Ευρετήριο : Δήμητρα Πικραμένου - Βάρφη

ΚΕΡΚΥΡΑ 1978

Περιεχόμενα, σ. στ΄

Κ. Δαφνή : Προλεγόμενα, σ. ια’-ιδ΄

Περιλαμβάνει έγγραφα από την 20^ή Μαΐου 1807 έως την 10^η Αυγούστου 1807.

Α. Στεργέλη : Μεταγραφή και μετάφραση των εγγράφων σ. ιε’.

Μέρος Α΄ Αποστολή εις Λευκάδα, σ. 1-372

Έγγραφα 1-50 (Μεταγραφή και μετάφραση Αριστ. Στεργέλη), σ. 3-320

Έγγραφα 51-63 (Μεταγραφή και μετάφραση Γεωργ. Πλουμίδη), σ. 321-372

Το επιστολικό υλικό αναφέρεται, επί παραδείγματι, στην ανάληψη των καθηκόντων του Καποδίστρια στη Λευκάδα ως Εκτάκτου Επιτρόπου της Ιονίου Κυβερνήσεως με συνεργάτες τον αδελφό του Αυγουστίνο, τον Σπυρίδωνα Καβάσιλα, τον Καραντινό και τον Βάρθη (Επιστολή 1, σ. 3-4 , (16;) Μαΐου 1807). Την 2^η επιστολή συνοδεύει ετέρα συνημμένη του ρώσου επιτετραμμένου κόμητος Μοτσενίγου, ο οποίος αναφέρει τα προσόντα και την αξιοσύνη του Καποδίστρια και, ως εκ τούτων, την εὐρείαν δικαιοδοσίαν που του δόθηκε από την Ιόνιο Γερουσία, για να φέρει εις πέρας το δύσκολο έργο της αναδιάρθρωσης της διοίκησης και γενικά της ανασυγκρότησης της Λευκάδας (σ. 7-9). Σε άλλο συνημμένο έγγραφο, επίσης της 2^ης επιστολής, παρατίθενται στοιχεία για την δράση των οπλαρχηγών Μήτσου Μπότσαρη, Μήτσου Κοντογιάννη, Σκυλοδήμου, Κατσαντώνη και άλλων, και παρουσιάζεται ο Καποδίστριας χαίρων για τις νίκες τους κατά των Τούρκων. Αναφέρεται δε και στον Αλή Πασά ο οποίος επιθεωρεί τον στρατό και τις οχυρώσεις της Πρέβεζας (σ. 9-12 (4 Ιουνίου 1807), 80/82 ), αργότερα δε αποχωρεί (σ. 80/82). Κατόπιν, αναφέρεται πάλι στους οπλαρχηγούς (σ. 115-116/117-118)

Στα διοικητικά θέματα επινοεί λύσεις και μεριμνά για τον πλήρη έλεγχο των αγορών και των πληρωμών, ώστε να μη διασπαθίζεται καθόλου το δημόσιο χρήμα (σ. 31-33). Όλες οι προμήθειες του δημοσίου, τα κάθε είδους εργαλεία και υλικά καταγράφονται επιμελώς και έχει ολοκληρωμένη εικόνα των πάντων (σ. 33-35, 38-39, 44-48, 49-50). Προκειμένου να επιτύχει ταχύτερα το έργο των οχυρώσεων της Λευκάδας, ζητεί εθελοντές (51/54), εργάζεται δε μαζί τους και δίνει το παράδειγμα, σκάβοντας και ο ίδιος με ιερείς και άλλους Κερκυραίους μέρα και νύχτα, παρά τις βολές των Τούρκων, οι οποίες τρομοκρατούν τους αγρότες (σ. 62-63/69-70).

Εξηύρε τρόπο να αυξήσει τον αριθμό των πολεμικών σκαφών που απαιτούνταν για φύλαξη των νησιών, ενώ υποδιπλασίασε το καταβαλλόμενο σε αυτά τα σκάφη δημόσιο χρήμα (σ. 92-96/96-100).

Μεριμνά για τα πολεμικά, οχυρωματικά και στρατιωτικά έργα, για τις βλάβες από τους εχθρούς και τις επιδιορθώσεις κ.λπ., (επιστολή 4,6,7, 33), και ανησυχεί για την ολιγοχρηματία, διότι έχει αναλάβει πολλαπλάσιες τώρα πια ευθύνες για πληρωμές Σουλιωτών και Ακαρνάνων, δύο πολεμικών πλοίων, δύο νοσοκομείων (ρωσικού με διακόσιες κλίνες και της Πολιτείας με δεκαέξι ή δεκαοκτώ), ρώσων τεχνικών των οχυρώσεων, δύο αλβανικών σωμάτων, για έξοδα για καυσόξυλα κ.λπ., (επιστολή 33). Παραδίδει δε αναλυτικό λογαριασμό για τα έξοδα ως παρατίθεται στις σελίδες 122-131/131-142, όπου περιλαμβάνονται και ενδιαφέροντα στοιχειά για την οικονομική και κοινωνική ιστορία του τόπου.

Σε κάθε του ενέργεια ο Καποδίστριας υποστηρίζει ανιδιοτελώς το δημόσιο είτε χρήμα είναι αυτό είτε οιοδήποτε άλλο περιουσιακό στοιχείο: «Πᾶσαι αἱ μεταβολαὶ τὰς ὁποίας ἔκαμα ἐπὶ τοῦ οἰκονομικοῦ θέματος […] ὑπῆρξαν εἰς πάσας τὰς περιπτώσεις θυγατέρες ἑνὸς ἀναποδράστου καθήκοντος τὸ ὁποῖον ἀνεγνώρισα κατὰ τὴν ἄσκησιν της (ὑπηρεσίας μου), νὰ μὴ ἀφήσω να χαθῇ εἰς τὸ πάτριον τοῦτο ἔδαφος ἡ δημοσία περιουσία, οἱουδήποτε εἴδους θὰ ἠδύνατο εἶναι». (επιστολή 31, σ. 209 και επιστολή 34, σ. 217-219). Σε άλλη επιστολή (32, σ. 213) καταφαίνεται το ενδιαφέρον του για το λαό «Ὁ πληθυσμὸς ἔχει ἀνάγκην πολλῶν φροντίδων, διὰ νὰ συνέλθῃ ἐκ τῶν προξενηθέντων κόπων καὶ ἐκ τῶν ζημιῶν τὰς ὁποίας ὑπέστη». Εν προκειμένω εννοεί τον λαό της Λευκάδας.

Επίσης, ενδιαφέρον παρουσιάζουν και επιστολές ή συνημμένα έγγραφα ως εκείνο της 21^ης επιστολής από το οποίο ανακύπτουν στοιχεία για τις μεταφορές – συγκοινωνίες –επικοινωνίες από το Αιγαίο στο Ιόνιο και μεταξύ των Ιονίων, καθώς και στοιχεία ιστορικά περί της ναυτικής δράσεως των Ρώσων κατά των Οθωμανών στην Τένεδο τον Ιούνιο του 1807 (σ. 150-151/151-152).

Μέρος Β΄: Σημειώσεις – Βιβλιογραφία - Ευρετήριο, σς.373-393

Σημειώσεις σ. 375-379

Βιβλιογραφία, σ. 379-381

Ευρετήριον, σ. 383-393