Εκδότης : Εταιρεία[1] Κερκυραϊκών Σπουδών, οδός Αρσενίου[2] Κέρκυρα

Γενική Επιμέλεια εκδόσεως : Κώστας Δαφνής

Μεταγραφή – Μετάφρασις κειμένων: Γεωργ. Πλουμίδης – Αριστείδης Στεργέλλης

ΚΕΡΚΥΡΑ 1976

Εισαγωγικά – σς. λη΄ και

Κ. Δαφνή : Το Αρχείο Καποδίστρια και οι στόχοι του – Γενικό εισαγωγικό σημείωμα, σ. ζ’-ιβ΄.

Κ.Θ. Δημαρά : Πρόλογος, σ. ιγ’-κβ’.

Ο Ιωάννης Καποδίστριας και η εποχή του – Χρονολογικός πίνακας, σ. κγ’-λη’.

Μέρος Α΄ : Αυτοβιογραφία, σ. 1-83

Προεισαγωγικό σημείωμα, σ. 1-2.

Κείμενο, σ.3-83.

Σε αυτό το αυτοβιογραφικό κείμενο ο Ι. Καποδίστριας απευθύνεται στην Α(υτού) Μ(εγαλειότητα) τον Αυτοκράτορα της Ρωσίας, φέρει δε τον εύγλωττο τίτλο «Επισκόπησις της πολιτικής μου σταδιοδρομίας από του 1798 μέχρι του 1822». Το αποστέλλει από την Γενεύη στις 12/24 Δεκεμβρίου 1826.

Παρουσιάζει εξαιρετικό ενδιαφέρον, όχι μόνο διότι είναι αυτόγραφο του Καποδίστρια πόνημα, αλλά και διότι εμπεριέχει πλείστα όσα ενδιαφέροντα για τον πολιτικό και ιδιωτικό βίο, καθώς και σκέψεις και κρίσεις του Κυβερνήτη και σημαντικές πτυχές της προσωπικότητας του μεγάλου ανδρός.

Η καθόλου Ιστορία και ειδικά η ευρωπαϊκή των αρχών του 19^ου αι., προ πάντων δε η διπλωματική τοιαύτη δεν πρέπει να το παραβλέπουν, αλλά, τουναντίον, να το μελετούν εμβριθώς. Οι ναπολεόντειοι πόλεμοι, οι ρωσοτουρκικές συρράξεις, το ελβετικό ζήτημα και ο διορατικός και επιτυχής χειρισμός του, καθώς και πλήθος άλλων έως και την ανάθεση από τον τσάρο του ρωσικού Υπουργείου των Εξωτερικών και τα κατόπιν αυτής, όλα αυτά έχουν τη θέση τους στην καποδιστριακή αυτήν «Επικόπησιν».

Μέρος Β΄: Αποστολή εις Κεφαλληνίαν, σ.85-220

Προεισαγωγικό σημείωμα, σ. 87-89.

Αριστ. Στεργέλλη : Μεταγραφή και μετάφρασις των ιταλικών κειμένων, σ. 90-92.

Κείμενα , σ. 93-220.

Ο Ιωάννης Καποδίστριας, ομού και ο Νικόλαος Γραδενίγος Σιγούρος, κόμης Δεσύλλας (De Silla) - ιππότης, Ζακύνθιος, αποστέλλεται από την Κυβέρνηση των Ιονίων Νήσων στην Κεφαλονιά ως «έκτακτος επίτροπος», επισήμως αντικαταστάτης του πατέρα του Αντωνίου Μαρία. Αποστολή του είναι να οργανώσει τα διοικητικά της νήσου βάσει του Συντάγματος που απορρέει από την Συνθήκη του 1800. Στο Μέρος Β΄ δημοσιεύονται επιστολές του Καποδίστρια στην ιταλική (στην οποία γράφτηκαν αρχικά και μεταγράφηκαν εδώ από τον Α. Στεργέλλη) και στην ελληνική (σε μετάφραση τους ως άνω Στεργέλλη).

Ενδεικτικά η πρώτη επιστολή αποστέλλεται 29/04/1801 και αναφέρεται στην επικρατούσα τότε κατάσταση στην Κεφαλονιά και σε επόμενη επιστολή (από 11 Μαΐου) παραθέτει πόσο έκρυθμη ήταν αυτή. Ακολουθούν δέκα επιστολές, σχετικές με την ειρηνευτική προσπάθεια και τα διοικητικά της Κεφαλονιάς, και έπεται ένα διάγγελμα του Ηγεμόνος της Επτανήσου, το όποιο δημοσιοποιεί στον λαό ο Καποδιστρίας (με αριθ. 13). Στη συνέχεια παρατίθενται επτά (με αριθ. 14-20) επιστολές από την Κεφαλονιά το 1802 προς τον ηγεμόνα και προς άλλους και προς υπηρεσίες για διοικητικά και άλλα θέματα.

Μέρος Γ’ : Εκπαιδευτική δράσις, σ.221-295

Προεισαγωγικό σημείωμα, σ. 223-226.

Κείμενα, σ. 227-295.

Τα κείμενα αυτά, 23 εν συνόλω, επιμελήθηκε και μετέφρασε ο Γεώργιος Πλουμίδης, υφηγητής της έδρας της Ιστορίας Νεωτέρων Χρόνων. Αναφέρονται στην εκπαιδευτική δραστηριότητα του Καποδίστρια ως Επιθεωρητή της Εκπαιδεύσεως και ως Διευθυντή της Δημοσίας Σχολής Τενέδου. Ένα εξ αυτών υπογράφεται από τον Γ. Μοτσενίγο, κόμη, Ρώσο πληρεξούσιο το 1802 και απευθύνεται στον Σπ. Γ. Θεοτόκη, κόμητα, Πρίγκηπα και Πρόεδρο της Γερουσίας, αναφερόμενο σε θέματα εκπαίδευσης.

Σημειώσεις

Μέρος Α’[3], Βιβλιογραφία σ. 297-300 «που καλύπτει σχετικά και από ελληνικής μόνον πλευράς την προκυβερνητική δράση του Καποδίστρια».

Μέρος Β’, Βιβλιογραφία (σ. 30-301) και Σημειώσεις, αναφερόμενες στην άφιξη των Δημοκρατικών Γάλλων στα Ιόνια Νησιά και στο έργο τους, αλλά και στις αντιδράσεις των χωρικών και του ορθόδοξου κλήρου λόγω του ανικανοποίητου των προσδοκιών τους και αρκετές διευκρινιστικού χαρακτήρα, (σ. 301-313).

Μέρος Γ’ : Βιβλιογραφία, σ. 313-314.

Ευρετήριον κυρίων ονομάτων και τόπων, σ. 315-320

Περιεχόμενα, σ. 321

[1] Διατηρείται η ορθογραφία της Εκδόσεως.

[2] Τώρα Θεόδωρου Μακρή και Κώστα Δαφνή.

[3] Μάλλον εκ παρδρομής έχει γραφεί Μέρος Β΄.